6. ΚΛΑΠΑ ΚΛΑΠ, Ο ΣΥΝΤΡΟΦΟΣ ΗΓΕΤΗΣ του Τίτου Χριστοδούλου

του Τίτου Χριστοδούλου

Κλαπ κλαπ. Κλάπα–κλαπ. Κλαπ. ΄Ορθιοι οι εκατοντάδες σύνεδροι του ΚΚΣΕ, του κομμουνιστικού κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης, χειροκροτούν τον ηγέτη πατερούλη τους, τον επονομαζόμενο «Κόμπα ο Τρομερός» (Koba the Dread). Ο Ιωσήφ Στάλιν. Σε διατεταγμένη υπηρεσία το χειροκρότημα, πυκνό, με σφιγμένο ενθουσιασμό, συνεχίζει χωρίς ίχνος κόπωσης, αυτο-ενισχυόμενο, αυτο-επιβεβαιούμενο, σαν ραγδαία βροχή που δεν λέει να σταματήσει, σαν τις οπλές του ιππικού που ξεχύνεται ασυγκράτητο στην στέπα  καταπατώντας το χορτάρι και τα λουλούδια, συνθλίβοντας τους ανθρώπους...

Ένα χειροκρότημα που θα συνεχίσει μανιακά στην αιωνιότητα. Γιατί κανείς δεν τολμά να ακουστεί ότι έχει κουραστεί, ότι διανοείται να είναι ο πρώτος που θα διακόψει τον ύμνο στον Ηγέτη. Ένα ηγέτη που χειροκροτεί κι αυτός τον εαυτό Του, σαν διευθυντής ορχήστρας που οδηγεί τα όργανα του θαυμασμού Του.

Στο You Tube μπορείτε να παρακολουθήσετε το χειροκρότημα. Και πώς ο Στάλιν, αφού χάρηκε μέχρι πλησμονής το όρθιο «προσκύνημα», χρειάστηκε να κτυπήσει ο ίδιος το κουδούνι, το «buzzer», για να σταματήσει τους πιστούς ώστε να μιλήσει.

Εικόνες που θα ελπίζατε ότι ανήκουν σε μια σκοτεινή ιστορία, πρόσφατη αλλά για πάντα περασμένη, ξορκισμένη, ένας εφιάλτης που έχει μείνει μόνο στο υποσυνείδητο των λαών. Με μόνο ίσως κατάλοιπο τις... 8ωρες και 12ωρες ομιλίες του Κάστρο, του μόνου κομμουνιστή ηγέτη πλέον στην οικουμένη, μετά τους κομμουνιστο-καπιταλιστές της Κίνας και τον πολυαγαπημένο, υπερ-μορφωμένο, παντογνώστη και 24 άλλες υπερθετικές αναγορεύσεις ηγέτη της Βορείου Κορέας.

Μόνο; Δείτε καλύτερα της εικόνες του ΡΙΚ... Βυθομετρείστε τον χείμαρρο των χειροκροτημάτων των «οργανωμένων» Εδονιτών, των συνέδρων συντρόφων, της λαϊκής μάζας. Αλλά προσέξτε και τον ίδιο των Λαοπρόβλητο. Πώς χειροκροτεί και ίδιος, ενισχύοντας το ρεύμα του «αυθόρμητου» λαϊκού ενθουσιασμού για το πρόσωπό Του. Κλαπ κλαπ. «Ζει για την αγάπη του λαού» του, «η καρδιά του κτυπά για τον λαό» Του, «ένα με τον λαό Του και τον τόπο Του», λεξιρροεί στην κομματική εφημερίδα η Γκούροβα η Μελωδός... Αγάπη προς..

Τον εαυτό του. Αλλά τον Ηγέτη εαυτό Του. Όχι τόσο τον Δημήτρη του λαού, τον ηγέτη που φιλά τα μωρά (το κάνουν όλοι οι ηγέτες άλλωστε αυτό). Αλλά τον εκλεκτό της ιστορικής μοίρας που μεταφέρει στα μωρά το φιλί της ιστορίας, στον λαό Του τις Βουλές του Πεπρωμένου, τα διατάγματα της Εγελιανής στιγμής της Ιστορίας.

Μπουχάριν, το υποκείμενο

Ο Σλοβένος φιλόσοφος Σλαβόι Ζίζεκ, μαρξιστής ο ίδιος, το εξηγεί καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο. Στο «Είπατε Ολοκληρωτισμός» ο μαρξιστής φιλόσοφος εξηγεί πώς ο σταλινικός κομμουνισμός απαίτησε από τους κομισάριους του να απεκδυθούν κάθε ηθική αυτονομία, την ελευθερία του Καντιανού υποκειμένου με ηθική βούληση, για να γίνουν καθαρά και ανηλεή όργανα της ιστορικής αναγκαιότητας. Αυτή η απόλυτη «εργαλειοποίηση» στο ιστορικό προτσές της Επανάστασης, στην Βούληση του Μεγάλου Άλλου (the Big Other) αποσυνδέει τον κομματικό και από κάθε έννοια ευθύνης από τις πολιτικές αποφάσεις. Δεν είναι δική μου ευθύνη, δεν είμαι εγώ αυτός που το κάνω, είμαι απλό όργανο μιας Ιστορικής Αναγκαιότητας. Θεατές στο ίδιο θέαμά τους, οι κομμουνιστές ηγέτες μοιράζονται με τoυς συντρόφους οπαδούς τον θαυμασμό για το έργο που η Ιστορία αποκαλύπτει μέσα από αυτούς. Θαυμασμός που εκφράζεται στο χειροκρότημά τους.

Ο Σταλινικός ηγέτης μπορεί να... αγαπά την ανθρωπότητα, εξηγεί με ανατριχιαστική μεταλλική ακρίβεια ο μαρξιστής φιλόσοφος, αλλά εκτελεί την ίδια ώρα με αποφασιστικότητα και αποτελεσματικότητα τις ωμές εκκαθαρίσεις και τις φρικώδεις εκτελέσεις. Ακόμα κι αν η καρδιά του σφίγγεται στις διαμαρτυρίες της, ο ίδιος δε μπορεί να μην σκοτώσει ή φυλακίσει και βασανίσει. Είναι το «καθήκον» του για την Πρόοδο της Ανθρωπότητας. Καμιά παραχώρηση εδώ στην καλοσύνη ή τον οίκτο, στην αδυναμία. Είναι το αμείλικτο όργανο της Ιστορίας, της Ανώτερης Ιστορικής Αναγκαιότητας. Κι όταν επιτελέσει το έργο Της, θεατής ταυτόχρονα και δράστης, δεν μπορεί παρά να χειροκροτήσει, θεατής κι αυτός με τους συντρόφους την άξια εκπλήρωση του Ρόλου. Να υμνήσει ο εαυτός-θεατής τον εαυτό-δράστη, στο χέρι όμως πάντα της Βούλησης του Μεγάλου Άλλου. Ο,τι ακριβώς απαγορεύει στο Ηθικό Υποκείμενο η Ηθική του Καντ.

Ο σταλινικός κομισάριος, όμως, δεν είναι ηθικός, γιατί δεν είναι καν υποκείμενο. Είναι ακριβώς, εξηγεί ο Ζίζεκ, η επιμονή του Μπουχάριν, στην δίκη του, να διεκδικήσει την υποκειμενικότητά του ο,τι έφερε σε απόγνωση τους βασανιστές ανακριτές του, το Κόμμα. «Βασάνιζε» ο ίδιος ο Μπουχάριν, έκριναν, το Κόμμα. Για την Κεντρική Επιτροπή αυτή η επιμονή του Μπουχάριν να αρπαχτεί από την (έστω άδεια, σαν κέλυφος) προσωπική του αυτονομία, ήταν η μεγαλύτερη προδοσία. «Σας δίνω τα πάντα, εκτός από αυτό, την ηθική μου αυτονομία, την υποκειμενικότητά μου» ήταν το μήνυμα του Μπουχάριν. Αλλά αυτό ακριβώς ήταν ο,τι απαιτούσε από τον πρώην συνεργάτη του Κόμπα το Κόμμα. Να είναι «ηθικά» αγνός με την σταλινική, κομματική έννοια, δηλαδή ενταγμένος πλήρως («πλέρια») στην οικονομία του κομματικού, του «ιστορικού» καθήκοντος.

Κι αυτό σημαίνει μια αμείλικτη αυτο-εργαλειοποίηση. Καταδικάζεται σαν επικίνδυνη η Μπουχαρινική «αδυναμία» της συμπόνιας στην ανθρώπινη αδυναμία, που έκανε τον Λένιν να απογορεύσει και το άκουσμα της «Απασσιονάτα» του Μπετόβεν: «μουσική συναισθηματικής αδυναμίας που σε κάνει να θέλεις να να αγκαλιάζεις τον εχθρό σου αντί να τον συντρίψεις». Ακόμα και η προσκόλληση στην «αντικειμενικότητα» των γεγονότων είναι εδώ προδοτική μπροστά στην ανώτερη ηθική της «ιστορικής» αλήθειας.

Η αντίθεση εδώ ορίζεται όχι ανάμεσα στην υποκειμενικότητα και την αντικειμενικότητα, αλλά ανάμεσα στην προδοτική «αλήθεια» του υποκειμένου που διεκδικεί πρόσβαση στην «αντικειμενική» αλήθεια των γεγονότων αντί να παραδοθεί χωρίς «προσωπικές» αντιστάσεις στην ανώτερη ηθικότητα της συμμόρφωσης στην Ιστορική Αναγκαιότητα, στο Αμείλικτο ιστορικό προτσές που σημειώνει μια ανώτερη στιγμή εγελιανής... ελευθερίας.

Ο Κλάπας

Υποδείξτε ή και αποδείξτε, τι διαφορά κάνει, ω κατώτερα αντιλαϊκά οντάρια, κάποια αντικειμενικά κι αναντίλεκτα «γεγονότα» για οικονομικές ατασθαλίες ή έστω μόνο αποτυχίες, πολιτικές κι οικονομικές επιπολαιότητες, διαψεύσεις πολιτικών θεωριών και ερμηνειών, φρούδες κι επικίνδυνα αλυσιτελείς πολιτικές, και μάλιστα στο Εθνικό Θέμα... Αυτό που θα αναγνωσθεί στα επιχειρήματά σας είναι μια συνολική «αντίδραση» στον αγώνα του λαού για «δικαίωση», πάντα με την εγελιανά μαρξιστική έννοια της ιστορικής εκπλήρωσης.

Είστε απλά αντιδραστικός. Και σε χώρους όπως... η βιβλιοθήκη εδώ του Wood Green, μπορεί να δείτε και Ακελικό να φέρνει καρέκλα στο κεφάλι σας. Ή στο... Κοινοτικό Κέντρο (κρύφιο Ακελικό αρχηγείο με έξοδα του τοπικού λονδρέζικου... δημαρχείου), θα σας υποδειχθεί από τον Γ.Γ. του παραρτήματος, και αδρά πληρωνόμενο από το Λονδρέζικο δημαρχείο διευθυντή του Κοινοτικού, ότι δεν πρέπει καν να περνάτε απ’ έξω από τα «κομματικά οικήματα».

Η μόνη κριτική είναι η υποκριτική. Θεατές όλοι στο ίδιο θέαμα της... ιστορικής δικαίωσης του λαού, χειροκροτείστε. Είστε με τον λαό και τους... ταγούς λαϊκούς ηγέτες του ή εναντίον του, για εκρίζωση και αφανισμό σας, χωρίς, πώς θα το ζητούσε ο Λένιν, οποιαδήποτε μπουρζουάδικη συμπόνια κι αδυναμία.

Κλάπα κλάπα. Χειροκροτείστε μας. Όλοι μαζί, όλοι μαζί μας. Μαζικά. Κι εμείς μαζί. Κλάπα κλαπ. Ο Νάρκισσος, μην το ξεχνάτε, ήταν ωραίος. Να με χειροκροτήσουμε. Με Ηχώ.

Κι όσο για το Κλάπα κλαπ. Ίσως να είναι ο ήχος της λέξης. Αλλά, όταν ο παλιός Ακελικός αντιπρόσωπος του ΡΙΚ και του ΚΥΠΕ στο Λονδίνο έστειλε ανταπόκριση για εκδήλωση που είχε διοργανώσει ο ιδιοκτήτης του ΔΗΚΟ Αγγλίας εναντίον του σχεδίου Ανάν, αλλά τον έκρυψε πίσω από ψεύτικο όνομα για να μην διαταραχτεί η συνεργασία των κομμάτων τους, με ποιο ψευδώνυμο τον είχε δηλώσει;

Ο κ. Κλάπας! Ω, λέξη που κρύβεις στον ήχο σου τόση αρμονία! Κλάπα κλαπ!

Τίτος Χριστοδούλου

Από το βιβλίο του Τίτου Χριστοδούλου, 'Γελασωμεν ίνα Θρηνήσωμεν', Εκδ. Αιγαίον, Λευκωσία 2011.