ΜΗΝ ΠΝΙΓΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΑΙΓΙΑΛΟ. του Φαήλου Μ. Κρανιδιώτη

Γράφει ο Φαήλος Μ. Κρανιδιώτης:

Μερικοί θεωρούν ιερή πολιτική υποχρέωσή τους να υποστηρίζουν a priori οποιαδήποτε ιδιωτικοποίηση. Κατανοώ ότι στη σύγχρονη οικονομία τα σκουριασμένα γρανάζια μπορούν κινηθούν, να παραχθεί πλούτος και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας μόνο αν μπει στο «παιχνίδι» το ιδιωτικό επιχειρηματικό δαιμόνιο που επιδιώκει κέρδη, επέκταση. 

Αυτό όμως δεν ισχύει παντού και για τα πάντα. Ο κόσμος γύρω μας, της φύσης συμπεριλαμβανομένης, ή μάλλον κυρίως αυτής, δεν είναι λάφυρο, ούτε αγελάδα για άρμεγμα μέχρι να βγάλει αίμα αντί για γάλα. Υπάρχουν και πράγματα που, αν τα παραζορίσεις, θα χαλάσουνε, η εκμετάλλευσή τους με μεγαλύτερη ένταση μπορεί να καταλήξει στην καταστροφή τους.

Μιλώ για τον αιγιαλό, τις παραλίες της Ελλάδας και την επικείμενη ιδιωτικοποίησή τους, παραχώρηση για εκμετάλλευση ή όπως αλλιώς θα βαφτίσουμε αυτό που πάει να γίνει. Φαντάζομαι ότι αυτό θα σημαίνει πως ιδιώτες αντί αντιτίμου θα φράξουν τον αιγιαλό, εμποδίζοντας την πρόσβαση και θα τον εκμεταλλεύονται με σκοπό το κέρδος. Θα έχουνε ομπρέλες, ξαπλώστρες, εστιατόρια, καφετέριες, θαλάσσια σπορ για όσους θα πληρώνουν για να μπουν.

Υποθέτω επίσης ότι πρώτα πρώτα τα ξενοδοχεία θα σπεύσουν να εξασφαλίσουν την αποκλειστική για τους πελάτες τους χρήση των παραλιών μπροστά στις εγκαταστάσεις τους. Αρα μάντρες και σύρματα μέχρι το κύμα και ίσως λίγο πιο μέσα. Φαντάζομαι ότι κάτι τέτοιο θα δημιουργήσει κάποιες θέσεις εργασίας. Υποθέτω επίσης ότι θα γίνει το έλα να δεις για τα «φιλέτα», τις ομορφότερες και καλύτερες παραλίες. Εκεί άλλωστε θα ενδιαφέρεται να στήσει μπίζνα ο ιδιώτης, και όχι σε τίποτε κατσάβραχα που τα δέρνει νυχθημερόν το κύμα.

Αυτή η φαεινή ιδέα, που υποθέτω ότι είναι μνημονιακή υποχρέωση, εφόσον υλοποιηθεί όπως την αντιλαμβάνομαι με τη μέση λογική που διαθέτω, θα δημιουργήσει ένα τσουνάμι αγανάκτησης και αντιδράσεων.Δεν είναι μόνο η αισθητική καταστροφή που θα δημιουργηθεί, ίσως στο ομορφότερο κομμάτι της πατρίδας μας, όταν θα βλέπουμε να ξεφυτρώνουν διάφορες κατασκευές, περιφράξεις και ομπρελοκαθίσματα στις πιο αγαπημένες μας παραλίες. 

Στη χώρα του αυθαιρέτου και των παράνομων χωματερών αυτό κάποιοι μπορεί να το θεωρούσαν και βελτίωση. Εμένα βέβαια με νοιάζει κι αυτό, όμως ίσως έτσι διώξουμε και τουρίστες που τους αρέσει ακριβώς το γεγονός, ότι στρίβουν με το αυτοκίνητο σε έναν χωματόδρομο και φτάνουν ανεμπόδιστοι σε μια μαγευτική φυσική παραλία, κι ας πρέπει να φέρουν μαζί τους νερό ή να περπατήσουν 500 μέτρα για φαγητό. Πολλοί έρχονται εδώ ακριβώς γι' αυτό.

Το σημαντικότερο, που θα έχει σε βάθος χρόνου αρνητικό αποτέλεσμα, θα είναι άλλο, κυρίως ψυχολογικό. Τι έχει μείνει στον έρμο τον Ελληνα, έστω κακοπληρωμένο ή άνεργο; Το ότι ζει στο καλύτερο οικόπεδο του κόσμου, σε μια χώρα από τη μία ορεινή, στην οποία δεν υπάρχει σχεδόν κανένα μέρος που να μην μπορείς να βρεθείς σε λιγότερο από μία ώρα από τα έλατα και τις αλπικές λειχήνες στη θάλασσα. 

Μια Κυριακή, μόνο βενζίνη, κρύο νερό, κανά σάντουιτς και μπορεί να ζήσει λίγες ώρες με τα παιδιά του σε έναν επίγειο παράδεισο, ο οποίος απέχει λίγη ώρα με τη μηχανή ή το αυτοκίνητο από το σπίτι του. Εκεί, κάτω από τον ήλιο του ατελείωτου ελληνικού καλοκαιριού, ξεχνάει και το Μνημόνιο και τις περικοπές. Αναστηλώνει τις ελπίδες του, γεμίζει τις μπαταρίες του κι ανακτά λίγη αισιοδοξία. Κι όταν έχει λίγα χρήματα, αποδεδειγμένα είναι ο καλύτερος «τουρίστας». Δεν λυπάται να ξοδέψει για την οικογένειά του. Ρωτήστε τους επαγγελματίες της εστίασης και του τουρισμού. Οι Ελληνες είναι οι καλύτεροι πελάτες. Θα ντρέπονταν να πάρουν μια χωριάτικη και ένα χταπόδι στα τέσσερα, ζητώντας ξεχωριστό λογαριασμό και κοιτώντας ο ένας τον άλλο σιωπηλοί, σαν ψάρια στο ενυδρείο.

Φανταστείτε, λοιπόν, την μέρα που ο Ελληνας θα πάει να κολυμπήσει στην αγαπημένη του παραλία και θα βρει μάντρες και συρματόπλεγμα και θα πάει παραπέρα, στην επόμενη αγαπημένη του παραλία και θα βρει πάλι «πόρτα», γιατί, π.χ., θα έχει παραχωρηθεί σε παρακείμενο ξενοδοχείο.

Αμα έχω καταλάβει κάτι λάθος, να μου το εξηγήσετε. Εγώ πάντως ξέρω ότι, παρά την απαγόρευση, διάφοροι επιτήδειοι έχουν εν τοις πράγμασι κάνει τσιφλίκι τους την παραλία. Φαντάζομαι τι θα γίνει άμα αρχίσουμε νομίμως να παραχωρούμε τον αιγιαλό.

Μου λένε και διαβάζω ότι το μοντέλο αυτό εφαρμόστηκε στην Ισπανία κι απέτυχε, φέρνοντας και την αισθητική καταστροφή που προανέφερα, με τσιμεντοποίηση άλλοτε υπέροχων παραλιών. Αν δεν είναι έτσι, διαψεύστε με, αποστομώστε με, επιτρέψτε μου όμως να μην έχω καμία εμπιστοσύνη στην ιδιωτική απληστία και την αισθητική της, όταν έχει να κάνει με το ομορφότερο κομμάτι της πατρίδας μου.

Πέρα από τα ζητήματα προστασίας της φύσης μας, της ελεύθερης πρόσβασης στον αιγιαλό, που είναι δικαίωμα, με ένα μέτρο που ίσως αποδειχθεί κι αντιτουριστικό, φοβάμαι ότι θα κάνουμε κάτι καταθλιπτικό και επικίνδυνο: θα κλείσουμε μια σημαντική βαλβίδα εκτόνωσης του μέσου Ελληνα. Οταν θα σταθεί οργισμένος μπροστά στην ιδιωτική περίφραξη της αγαπημένης του παραλίας, εκεί όπου τον έμαθε ο πατέρας του να κολυμπά κι εκεί όπου θέλει να μάθει και τα παιδιά του να κολυμπούν, δεν θα το ξεχάσει και δεν θα το συγχωρέσει. Γιατί το ξαναείπαμε, οι άνθρωποι μπορεί να ξεχάσουν τι έκανες, αλλά δεν ξεχνούν ποτέ πώς τους έκανες να νιώσουν...

Φαήλος Μ. Κρανιδιώτης