8. ΕΞΟΥΣΙΑ και ΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΑ-ΓΡΑΜΜΑ Σ΄ΕΝΑΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ της Νατάσας Γεωργανάκη

Η κοινωνία του αύριο που όλοι μας φιλοδοξούμε να χτίσουμε χρήζει ενάρετων ηγετών σε όλο το φάσμα των εξουσιών! Πιστεύω ότι όλοι μας είμαστε ή τουλάχιστον θα έπρεπε να είμαστε εν δυνάμει πολιτικοί!... Επομένως μια ματιά στα αρχαία κείμενα επιβάλλεται, με όρους σημερινούς κι εύκολα κατανοητούς!...Δεν υποστηρίζω σε καμιά περίπτωση ότι θα υποκαταστήσω τους αρχαίους σοφούς!... Εκείνο που απλά υπόσχομαι είναι να προσπαθήσω μέσα από την σειρά ΓΡΑΜΜΑ Σ΄ ΕΝΑΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ να αποτυπώσω στο χαρτί αυτά που εγώ κατάλαβα!... Ελπίζω να τα βρείτε χρήσιμα!...

Δημοκρατία λοιπόν, αγαπημένε μου πολιτικέ, είναι το πολίτευμα που λένε ότι έχει αυτή η μικρή αλλά πανέμορφη πατρίδα μας!... Όμως δημοκρατία θα πει να εφαρμόζεται η θέληση των πολλών και κανείς δεν μπορεί να ενεργεί προς την κατεύθυνση της εφαρμογής όλων όσων εκείνος κρίνει ως σωστά, μη υπολογίζοντας φυσικά και το όποιο πολιτικό κόστος, όπως αρέσκονται να λένε οι πολιτικοί μας χωρίς να ντρέπονται, αν καταλαβαίνουν βέβαια την σημασία του! Έχω λόγους να πιστεύω ότι οι περισσότεροι μάλλον αγνοούν την έννοια του όρου αλλά  εντυπωσιάζονται από την πομπώδη εκφορά του!...

Η εφαρμογή της θέλησης των πολλών επομένως, είναι δημοκρατία και δεν ταιριάζει καθόλου με την εικόνα που ο κάθε ένας από μας έχει μπροστά του, όταν συμμετέχει σε διαδηλώσεις 700 000 πολιτών την ώρα που 166 άτομα μόνο ψηφίζουν και περνούν νόμους που αντιβαίνουν προς τη θέληση του πλήθος των πολιτών!
Μια ισχνή μειοψηφία αποφασίζει υπέρ των συμφερόντων μιας  ακόμη πιο ισχνής μειοψηφίας!... Αυτό το πολίτευμα δεν είναι δημοκρατία φυσικά κι όποιος δεν φοβάται τις λέξεις το ονομάζει ολιγαρχία και βλέπει πεντακάθαρα την στρέβλωση των πολιτικών εννοιών όπως παρουσιάζονται από τους κρατούντες!

Άλλο νόμος κι άλλο διαταγή, αγαπημένε μου πολιτικέ. Την διαφορά την καταλαβαίνει ο καθένας. Νόμος κατά την Χάρτα του Ρήγα Φεραίου είναι ο κοινωνικός κανόνας που επιλέξαμε να εφαρμόσουμε όλοι εμείς προκειμένου να λειτουργήσουμε σωστά σαν κοινωνία. Από την άλλη διαταγή είναι ο κανόνας που επέλεξαν οι κρατούντες και μας καλούν με την βία να εφαρμόσουμε. Μια βία που όμως πηγάζει από την δύναμη που εμείς οι ίδιοι τους εκχωρήσαμε! Πολίτης είναι εκείνος που κατά τον Αριστοτέλη μετέχει ενεργά στην νομοθετική και την δικαστική εξουσία, άρα υπακούει σε κανόνες που ο ίδιος όρισε για τον εαυτό του. Από την άλλη ο υπήκοος είναι αυτός που καλείτε να εφαρμόσει τις διαταγές για την λήψη των οποίων δεν ερωτήθει καν. Μια άλλη στρεβλή σχέση που γενάτε από τα παραπάνω είναι η σχέση του εντολέα-εντολοδόχου! Ο εντολέας λαός δίνει στον εντολοδόχο πολιτικό μια διαταγή. Το φυσιολογικό θα ήταν να εκτελεστεί από τον εντολοδόχο χωρίς σχόλια. Αντί γιαυτό ο πολιτικός αντιπρόσωπος-εντολοδόχος έρχεται και διατάσσει την εφαρμογή των εκτρωμάτων που ψηφίζει μέσα στον ναό της "δημοκρατίας" που όμως εύκολα μπορεί να ονομαστεί και ναός της ολιγαρχίας!

Αυτό, φυσικά, είναι έλλειμμα δημοκρατίας, μια φράση που ακούγετε όλο και πιο συχνά! Το πολιτικό προσωπικό αντί να θεωρεί λόγο ύπαρξής του το καλό της κοινωνίας θεωρεί ότι η κοινωνία έχει υποχρέωση να το συντηρεί. Αν αυτό δεν είναι η τέλεια ανατροπή του σκοπού που μας οδήγησε στην δημιουργία των κοινωνιών μας, τότε τι είναι; Το συμφέρον της κοινωνίας παραμερίζετε για να εξυπηρετηθεί το συμφέρον των πολιτικών και οικονομικών εξουσιαστών, ντόπιων και ξένων που απαρτίζουν τα κατεστημένα της χώρας. Δεν χρειάζεσαι το IQ του Αϊνστάιν για να το δεις αυτό. Για τέσσερα χρόνια 151 άτομα που επελέγησαν από σένα μεταξύ άλλων 5 000 ίσως που επίλεξε σαν δικά του παιδιά το σύστημα, αποφασίζουν για 11 000 000 πολίτες. Το γεγονός ότι μπορείς ακόμα να ψηφίσεις και έχεις μια σχετική ελευθερία λόγου (αν δεν ενοχλείς το σύστημα) δεν καθιστά το πολίτευμα δημοκρατία. Αυτά είναι τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται ως άλλοθι για να σε πείσουν ότι έχεις δημοκρατία. Αν μάθεις να τα λες με τ΄όνομά τους μπορεί και να καταφέρεις ν΄αλλάξεις μαζί με τον λαό το σύστημα.

Σαν κατεστημένο λοιπόν, ορίζουμε ένα σύνολο ατόμων ή ισχυρών ομάδων συμφερόντων, που ελέγχουν σε βαθμό να εξουσιάζουν, καίριους τομείς της πολιτικής, οικονομικής, αθλητικής ή πολιτιστικής ζωής (όχι απαραίτητα σε συνεννόηση) και που αντιδρούν σε κάθε ανανέωση η οποία θα μπορούσε να απειλήσει την κυριαρχία τους. Είναι δηλαδή η φανερή ή όχι άσκηση της εξουσίας με νοοτροπία και φιλοσοφία χρωματισμένες με την φοβική απαξίωση κάθε αλλαγής. Η κυριαρχία τους βασίζεται σε δικαιώματα που απέκτησαν ανατρέποντας ένα προγενέστερο κατεστημένο. Τότε δεν ήταν φυσικά "κατεστημένο" αλλά μια επαναστατική αλλαγή που με την πάροδο του χρόνου και δια της διαδικασίας της μουμνιοποίησης μετατράπηκε στη σημερινή καθεστηκυία τάξη.

Όπως η εξουσία έτσι και το κατεστημένο μπορεί να χωρίζεται σε επί μέρους συστήματα με διάφορους στόχους, αλλά, ουσιαστικά δρα πάντα προς την κατεύθυνση της ολότητας σε μια αδιαφανή αλληλοϋπόστήριξη των μελών του. Όπως κι αν το ονομάσουμε, πολιτικό, ακαδημαϊκό, καλλιτεχνικό, συνδικαλιστικό, εκκλησιαστικό ή αθλητικό θα ξέρουμε απλά ότι είναι ένα κομμάτι από το ίδιο σύστημα!... Η αλληλοεξάρτιση και αλληλοβοήθεια είναι δεδομένη και φυσικά λέξεις όπως όφελος που μπορεί να έχει οποιαδήποτε ομάδα δεν θα έπρεπε να μας σοκάρουν, αφού είναι δεδομένο ότι εκείνο που συνδέει τα άτομα που το απαρτίζουν είναι οι κοινοί στόχοι και αξίες. Αντίθετα αυτό που μπορεί να ενοχλήσει είναι ο,τι περιγράφετε σαν μεγάλο συμφέρον και αναφέρεται στον έλεγχο από δυνάμεις εξωγενείς (ξένα κράτη, πολυεθνικές επιχειρήσεις) της εθνικής πολιτικής και κυρίως της οικονομικής και πολιτικής ζωής του τόπου.

Κάθε επαναστατική κίνηση έχει κανόνες και ιδεολογήματα με τα οποία πορεύεται και αυτά είναι που αντιτάσσει σ΄ένα προγενέστερο κατεστημένο. Με τον χρόνο κι όσο μετατρέπετε σε καθεστώς απαιτεί από τα μέλη του να διαθέτουν κάποια προσόντα ώστε, να μπορούν να θεωρηθούν άξια τέκνα του!... Ακριβώς όπως και μια κλειστή λέσχη έτσι και το κατεστημένο απαιτεί να έχεις κάποια μίνιμουμ χαρακτηριστικά. Ο κάθε ένας μπορεί να ενταχθεί σ΄αυτό αν τα διαθέτει, αλλά, για να μείνει πρέπει να δίνει έναν καθημερινό αγώνα. Σε μια κοινωνία λοιπόν διακρίνουμε τους ενταγμένους στα καθεστώτα και σ΄εκείνους που είναι έξω από αυτά και επιδίδονται σ΄ένα λυσσαλέο πόλεμο ανατροπής των... Αν τα καταφέρουν θα αποτελέσουν το επόμενο κατεστημένο! Δεν είναι λοιπόν κάτι που ήρθε από τον Άρη αλλά μια τελείως φυσική εξελικτική κατάσταση.

Αν εσύ, αγαπημένε μου πολιτικέ, ζεις σε ένα ορισμένο γεωγραφικό χώρο την ορισμένη στιγμή και δεν είσαι μέσα στο κατεστημένο μόνο δύο πράγματα μπορεί να σου έχουν συμβεί! Με δεδομένο ότι δεν μπορείς να απορρίψεις κάτι που δεν έχεις γνωρίσει αντιλαμβανόμαστε ΄ότι ή έκανες απόπειρα να εισέλθεις και δεν τα κατάφερες λόγω ελλιπών προσόντων ή όντας ευρισκόμενος εντός του, έχασες αυτό το προνόμιο γιατί δεν ήσουν αρκετά μαχητικός ώστε να κρατήσεις τα προνόμοιά σου. Κι όλα καλά μέχρι του σημείου να συζητήσουμε τη θέση που βρίσκεσαι όσον αφορά το κατεστημένο. Αν το κατεστημένο είναι η μέση εσύ αλήθεια πια θέση κατέχεις;... Είσαι πάνω ή κάτω από αυτό;... Δεν μπόρεσες να μπεις ή σε απέβαλε; Ή μήπως πάλι ενώ ήσουν μέσα σ΄αυτό πλήρως ενταγμένος διαπίστωσες ότι ήταν λίγο για σένα και περιόριζε τους ορίζοντες σου;

Δεν διεκδικώ να γίνω υπερασπιστής μιας κατάστασης που με πληγώνει έτσι κι αλλιώς, αλλά πιστεύω ότι αν δεν βάλουμε τα δεδομένα στην σωστή τους θέση, δεν θα καταφέρουμε ποτέ να ανατρέψουμε μια κατάσταση προς όφελος πάντα της κοινωνίας όπως προαποφασίσαμε! Με δεδομένο ότι ένα κατεστημένο υπήρξε στη γέννηση του μια επαναστατική ομάδα που έφερε αλλαγές ωφέλιμες την συγκεκριμένη στιγμή για το πλήθος των πολιτών που ακολούθησαν,με υποχρεώνει να δω πίσω από την κουρτίνα των εντυπώσεων. Έτσι κι αλλιώς η κοινωνία, το έχουμε συμφωνήσει αυτό, δεν μπορεί να σταθεί χωρίς τον περιορισμό που επιβάλει η εξουσία.  Μια εξουσία που ανατέθηκε από μας στην προαναφερόμενη επαναστατική ομάδα. Αν εν τω μεταξύ οι συνθήκες άλλαξαν και οι ίδιοι οι επαναστάτες ξέχασαν τον προορισμό τους θεωρώ λογικό την συρρίκνωση του καθεστώτος αυτού σε μια περιχαρακωμένη ομάδα που προσπαθεί με τη βία να κρατήσει τα προνόμιά της. Αλλά εσύ; Εσύ πια θέση έχεις ως προς αυτούς;

Αποδέχθηκες την ανεπάρκειά σου και έθεσες τον εαυτό σου στη διάθεση του καθεστώτος με αντάλλαγμα απλά το να υπάρχεις; Θύμωσες που δεν σε δέχθηκε το κατεστημένο επειδή δεν διέθετες τα κατάλληλα χαρακτηριστικά και ορκίστηκες εκδίκηση; Σε απέβαλαν γιατί δεν είχες καμιά διάθεση να ζήσεις σύμφωνα με τους κανόνες τους; Σ αυτές τις περιπτώσεις το κατεστημένο είναι πάνω από σένα κι εσύ οργισμένος το πολεμάς, χωρίς τις περισσότερες φορές να ξέρεις το γιατί και με όπλα αυτά που το ίδιο σου επιτρέπει να χρησιμοποιήσεις. Σε εντάσσει σε ομάδες που το ίδιο δημιουργεί γιατί θεωρεί ότι όλοι πρέπει να εκτονώνονται και να λειτουργούν μέσα στα στενά όρια ενός πολιτικού ή κοινωνικού σχηματισμού. Έτσι κι αλλιώς είσαι υπό και άρα εύκολα διαχειρίσημος!... Ανάλογα με την ποιότητά σου, αναθέτει σε στελέχη του, να διαχειριστούν τις υποθέσεις σου. Όσο πιο κατώτερος των περιστάσεων είσαι τόσο πιο ανίκανοι θα είναι και οι ταγοί που το κατεστημένο θα διαθέσει για σένα! Οι κυβερνήτες ακούς να λένε ότι είναι αντάξιοι του λαού που κυβερνούν.

Από την άλλη υπάρχουν κι εκείνοι που ενταγμένοι μέσα στο κατεστημένο κι αφού πήραν από αυτό όλα όσα μπορούσε να τους δώσει, επέλεξαν να συγκρουστούν μαζί του σε μια προσπάθεια αλλαγής προς το καλύτερο της εξέλιξης. Ξύπνησαν έτσι τις μνήμες από τον τρόπο που το ίδιο το κατεστημένο χρησιμοποίησε για να ανατρέψει την προηγούμενη καθεστηκυία τάξη. Αυτό, όπως είναι φυσικό, έφερε τον τρόμο της αλλαγής και η συνηθέστερη αντίδραση αυτών που δεν θέλουν να χάσουν τα προνόμοιά τους είναι προφανείς και γνωστή σ΄όλους μας. Δια των ΜΜΕ διασύρουν και ευτελίζουν κάθε προσπάθεια βελτίωσης της υπάρχουσας κατάστασης. Η ιστορία είναι γεμάτη από τα παραδείγματα της διαμάχης των κατεστημένων κι εκείνων που εισήγαγαν καινά δαιμόνια και που ονομάζονται φιλόσοφοι. Τους ονόμασαν γραφικούς, τρελούς, ιδιόρρυθμους και κανείς από αυτούς δεν έχαιρε της τιμής των συμπατριωτών του. Ακόμα κι όταν ανέθεταν την εκπαίδευση των παιδιών τους σ΄αυτούς δεν έπαυαν να τους περιγελούν!...

Πολύ αργότερα και εφ΄ όσον η εξέλιξη είχε συντελεστεί, αναγνωρίστηκε η διαχρονική αξία των όσων υπό των φιλοσόφων ελέχθησαν. Σου είναι επίσης γνωστό ότι οι λίγοι κι εκλεχτοί αυτοί άνθρωποι πάντα ήταν μειοψηφία και δεν απειλούσαν την δημοκρατία των κατεστημένων. Καταλαβαίνεις γιατί η δημοκρατία είναι το πολίτευμα εκείνο που επιλέγει και ταιριάζει γάντι σ΄όλα τα κατεστημένα;.. Δεν είναι στη φύση της πολιτικής και δει σ΄ένα δημοκρατικό καθεστώς να εκλέγονται οι καλύτεροι. 

Οι καλύτεροι δεν θέλουν να εξουσιάζουν τον συνάνθρωπό τους (Τζορτζ Μακντόναλντ)γιατί προφανώς δεν τον φοβούνται. Εκείνοι που γίνονται κυβερνήτες του, είναι αυτοί οι λίγοι που ενώ από τεμπελιά αρνήθηκαν να υπακούσουν σε κανόνες του κατεστημένου απλά το ενοχλούσαν με τις κραυγές των. Σ΄αυτούς ανατέθηκε η εξουσία όσων βρισκόταν κάτω από το σύστημα...κι αυτούς ακολουθούμε μέχρι σήμερα καταγγέλοντας την ανικανότητά τους αλλά συγχρόνως χειροκροτούμε την ύπαρξή τους γιατί είναι και αποτελούν κομμάτι από τον εαυτό μας. Προτείνω στους Νεοδημοκράτες φίλους μου μια συμφωνία. Αν σταματήσουν να λένε ψέματα για μας, θα σταματήσουμε κι εμείς να λέμε την αλήθεια γι αυτούς. Έτσι με μόνο δύο φράσεις περιέγραψε τις δύο όψις του ίδιου νομίσματος- κατεστημένου ο Κώστας Σημίτης, χωρίς ν΄ακουστεί ο αντίλογος από την άλλη πλευρά.

Ο όρος κατεστημένο είναι μια κακή παράφραση από το αγγλικό λήμμα establishment - εγκατάσταση και τείνει να εγκαταλειφθεί μια και αλληθωρίζει αρκετά πια προς την αριστερά. Αντί γιαυτό μιλάμε πλέον για διαπλεκόμενα συμφέροντα τα οποία και καθορίζουν την τύχη της χώρας. Η εξουσία που ασκούν είναι στα όρια της παρανομίας κι όπως υποστηρίζει ο Τάκιτος ποτέ δεν θα χρησιμοποιηθεί για το καλό των ανθρώπων αφού αποκτήθηκε παράνομα!.

Για να πολεμήσεις τον εχθρό σου, αγαπημένε μου πολιτικέ, πρέπει πρωτίστως να τον γνωρίζεις και να ξέρεις πολύ καλά πια είναι τα όπλα που μπορεί να χρησιμοποιήσει. Δεν μπορείς να πολεμήσεις την διαταγή αν δεν ξέρεις ότι δεν είναι ο νόμος που συν αποφάσισες με τους γύρω σου. Δεν μπορείς να θεωρείς ότι είσαι πολίτης μόνο και μόνο επειδή σου το είπαν, ενώ την ίδια στιγμή σε καλούν και σε υποχρεώνουν να υπακούς σε διαταγές. Δεν είναι αντιπρόσωπός σου αυτός που περιφρονητικά και ασύδοτα σε καλεί να εφαρμόσεις τις διαταγές του, ξεχνώντας ότι κυβερνάει ανθρώπους, ότι πρέπει να διαχειρίζεται την εξουσία σύμφωνα με τους νόμους και φυσικά ότι δεν θα κυβερνάει αιώνια. (Αγάθων).