Πέμπτη 18 Νοεμβρίου 2010

4. ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ του Τίτου Χριστοδούλου

  “I would tell audiences that we were facing not a bubble but a froth – lots of small, local bubbles that never grew to a scale that could threaten the health of the overall economy.” Alan Greenspan, The Age of Turbulence.
Πολλές και κατά συρροή, ή κατά συνδρομή, οι αιτίες της πιστωτικής κρίσης. Φιλόσοφοι της λογικής της επιστημονικής εξήγησης θα σας έλεγαν ότι έχουμε εδώ μια κλασσική περίπτωση υπερκαθορισμού του αιτιατού από ένα σύνολο αιτιών εκάστη των οποίων προβάλλει ως επαρκής αν και όχι ως αναγκαία συνθήκη για την εμφάνιση του αιτιατού: causal over-determination. Θεωρητικοί φιλόσοφοι θα υπεδείκνυαν εξ άλλου εδώ την κλασσική σύγκρουση στην κοινωνιολογία ανάμεσα στην «δομή» και την «πράξη» (agency and structure) στην εξήγηση κοινωνικών φαινομένων, εδώ της πολιτικής οικονομίας. Πρόκειται κι εδώ για μια συρροή ή συνάντηση των αιτιών. Πολλές, αμέτρητες προσωπικές ενέργειες δράσεις ή αβλεψίες κι αποδράσεις από την σωφροσύνη, οικονομικών παραγόντων, τραπεζιτών, πολιτικών και ιδιωτών, έφεραν την δομική ανάφλεξη του συστήματος που, αν αναλύεται με όρους συστημικού ρίσκου και δομικής κρίσης, συνιστά όχι λιγότερο και ευκαιρία ατομικού αναστοχασμού και αυτοκριτικής για τις ακρότητες μιας προσωπικής παραφροσύνης.